وقایع آبان ماه در سال ۹۸ را شما چطور ارزیابی می کنید؟
به نام خدا و درود به ملت شریف ایران من اجازه میخواهم که از این تریبون به روح کشته شدگان و شهدای آبان ماه ۹۸ درود بفرستم و از پدید آورندگان چنین رویدادی و همچنین توسعه‌دهندگان خونین ۹۸ از صمیم قلب برائت می‌جویم و برای امنیت کشور و آسایش هم‌میهنان عزیزم دعا کنم آنهایی که در این فیلم دیدیم در دفاع از حقوق خویش برخاسته بودند یا آنهایی که با عنوان دفاع از امنیت عمومی کشور رو در روی یکدیگر ایستاده بودند دانسته و ندانسته به برادر کشی مشغول بودند و اتهام کسی که برادرش را بکشد و به گلوله می‌بندد قابل بخشش نیست باید در پیشگاه عدالت از مظلوم دفاع کرد و ستمگر را به سزای اعمالش در محکمه‌ی عدالت رساند آنچه که اتفاق افتاد حقیقتاً یک درد پایدار و رنج مستمر را در جان و روح آزادی‌خواهان قرارداد و هر وقت که یادی از آبان ۹۸ به میان می‌آید داغ فرزندان این سرزمین و مادران داغدار و پدران مصیبت دیده در جان آزادگان ریشه می‌دواند.
امیدوارم که این حادثه‌های تلخ دیگر تکرار نشود و مسئولان و گردانندگان امور، اسباب و وسایلی را تهیه بکنند که حق به حق دار برسد و خودشان هم اگر در جایی کوتاهی کردند یا تقصیر داشتند اول به جبران خسارت بپردازند بعد در پیشگاه ملت شریف ایران به خاطر کوتاهی هایی که انجام گرفته پوزش بخواهند و از آنها طلب بخشش بکنند.
روزهای پایانی آبان ماه ۹۸ را ارزیابی کنید چگونه این اتفاق افتاد؟
مدت های مدیدی بود که دولت آقای روحانی هدف آماج و حملات متعددی از ابعاد مختلف بود جو روانی علیه دولت آقای روحانی بسیار بالا بود و تصمیم برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی این تصمیمی بود که سال‌ها قبل باید می‌گرفتند و به تاخیر افتاده بود شرایط عمومی اقتصادی کشور هم جوری نبود که بتوانند بدون افزایش قیمت حامل‌های انرژی راه را ادامه دهند این تصمیم باید گرفته می‌شد و از قبل هم این تصمیم بین سران قوا و کمیته اقتصادی مشترکی که بین آنها بود به بحث گذاشته شده بود اما اینکه چگونه به اطلاع مردم برسانند توأم با بی‌تدبیری بود یک شبه تصمیم گرفتند که صبح اعلام کنند بنزین گران شده و تقریباً ۲۰۰ درصد در بنزین آزاد و ۱۰۰درصد بنزین سهمیه‌ای افزایش قیمت داشتیم و این طبیعتاً باعث ناراحتی مردم و درک این واقعیت که به دنبال افزایش بنزین تورم شدیدی ایجاد خواهد شد و افزایش قیمت کالاهای متفاوتی را خواهد داشت و مردم نسبت به این قضیه معترض بودند چرا که اولاً توجیه نشده بودند و اطلاع رسانی قبلی نبوده و طبیعی بود که عده زیادی نسبت به این موضوع اعتراض داشته باشند اعتراض‌ها از حرکت های خودجوش منطقه‌ای و شهرستانی آغاز شد و به سرعت به خاطر اطلاع رسانی رسانه‌های عمومی و شبکه های مجازی اطلاع رسانی به صورت گسترده در سراسر کشور صورت گرفت و اعتراض به این مسئله شکل گرفت و همزمان با این موضوع ماجرا با یک اتفاق مشابه در ژاپن باعث شد که آن الگوبرداری شود تقریباً با یک فاصله کوتاهی این الگو برداری در ایران راه بندان درست کنند و ماشین‌ها را به نشانه اعتراض در خیابان خاموش کنند تحمل این مسئله برای مدیران سخت بود و نمی توانستند بپذیرند که راه بندان‌های شدید ایجاد شود و در حقیقت امنیت شهر و شهروندان را به خطر بیاندازد و باعث ناامنی‌هایی در سطح شهر شود و به نظر بنده با این موضوع بی‌تدبیر و با خشونت برخورد کردند و باعث درگیری و خشونت بیشتر شدند.
چرا ما وقتی که مردم و اعتراض را در کنار یکدیگر قرار می دهیم در مقابل با سرکوب مواجه می‌شود؟
ضمن احترام به آقای سیدی، قرائتی که ایشان از اول انقلاب اسلامی تا الان کردند در بسیاری از جاها محل خدشه است اینکه انقلاب اسلامی یک انقلاب بوده در برابر ستمگری حکومت پهلوی و حامیان خودش از جمله آمریکا شکل گرفته در همان زمان هم مسائل زیادی بود که باعث ناامنی مردم می‌شد از جمله ساواکی‌هایی که مردم را کتک می‌زدند و شلیک می‌کردند. در همین کردستان شما خودتان اطلاع دارید که ناامنی های فراوانی صورت گرفت حوادثی که در پاوه رخ داد بریدن سر سپاهیان با تیغه سنگ یا کارهای فجیع دیگری در کردستان اتفاق افتاد که هیچ‌کدام از آن رفتارها نمی‌توانست منتسب به مردم نجیب کردستان باشد عوامل دیگری بودند که به دنبال جدایی کردستان از ایران بودند. نقشه‌های از پیش تعیین شده بود برای تجزیه منطقه ایران و تجزیه منطقه خاورمیانه شما به عنوان یک تحلیلگر سیاسی باید مقتدر باشید که نقشه تجزیه خاورمیانه به چند کشور کوچکتر نقشه‌ای بوده که از قبل کشیده شده بود و در انقلاب اسلامی به تعویق افتاد و اواخر دوباره آغاز شد کردستان بزرگی که در شمال کردستان و جنوب سوریه و کردستان ایران و شرق روسیه می‌خواستند درست بکنند از یادتان نرفته که انگلستان اعلام کرد که ما فرودگاهی که به رسمیت می‌شناسیم فرودگاه کردستان و عراق هست حتی دیگر عراق را دیگر به رسمیت نمی خواستند بشناسند بنابر این این قرائت که حکومت اسلامی مسبب و عامل همه گرفتاری‌ها و بدبختی‌هایی که از اول در ایران به وجود آمده یک مقدار از جاده انصاف خارج شدن است.
من نمی‌خواهم از جمهوری اسلامی ایران به صورت مطلق دفاع کنم ولی نمی‌توان پذیرفت که اکثر مردم ایران در انقلاب اسلامی به زور حجاب سرشان کردند و یا آن عده‌ای که در انقلاب اسلامی همراه بودند به اجبار همگام شدن یا فشار امنیتی بوده است، نه فشار روحی و روانی بود همانطور که مردم بعد از انقلاب اسلامی تیپ و ظاهرشان عوض شد و مدل ماشین های خود را عوض کردند من آدم‌هایی را می شناختم که ماشین بنز خود را در پارکینگ می‌گذاشتند و با پیکان رفت و آمد می‌کردند به خاطر این که در اوایل انقلاب نوعی از رفتار شیوع پیدا کرده بود که ساده زیستی و هم نوع با طبقات فرودست جامعه زندگی کردن فضیلت شده بود. آنچه در جمهوری اسلامی اتفاق افتاده در مقابل مردم به مرور زمان رنگ عصبیت و خشونت بیشتر را پیدا کرده است آنجایی که در اول انقلاب بوده در مقابله با گروه‌های مسلح و مواجهه با جدایی طلبان شما خاطرتان هست که در کردستان و سیستان بلوچستان چه اتفاق‌هایی افتاد بخش زیادی از مردم شاهد هستند که از اتفاقاتی که در آنجا به اتفاق می افتاد و ناراضی بودند ولی خوف و وحشتی که ایجاد شده بود اجازه نمی داد که آنها نارضایتی خود را بروز دهند. آنچه که امروز اتفاق افتاده در ۹۸ بخواهیم این را واکاوی کنیم این محصول عصبیت دو طرف جریان از یک سو، و شعله ور کردن آتش در سوی دیگر. من یک بار دیگر در تلویزیونی بیان کردم در کجای ایران این طور بوده که کسی تانکری یا ماشین نفتی را سرازیر کنه به سوی مردم برای آزادی مگر آنهایی که در خیابان ایستاده اند برای چه آمده اند؟
بنابر این عده ای هستند که همواره از فضای آشفته و از آب گِل‌آلود ماهی مطلوب خودشان را بگیرند حکومت جمهوری اسلامی باید خویشتن‌داری می‌کرده سربازی که در خیابان بوده آن هم جزو همین مردم است باید خویشتن داری می‌کرده و مردم هم همچنین جزو همین ملت هستند و باید خویشتن داری می‌کردند.
من همانطور که عرض کردم واقعاً متاسفم که چنین اتفاقاتی در جامعه متمدن دیرینه و یا حداقل گام بردارنده به سوی تمدن امروزی رخ می‌دهد.
من در هیچ جای صحبتم نگفتم که خطاکاران آبان ۹۸ به اندازه هم مجرم هستند و به اندازه هم متهم هستند.
شما حاکمیت را ستمگر می بینید در این اتفاق آبان؟
بله قطعاً ستم کردند به مردم بحث این است که وقتی که می‌گوییم ستم کردند ولی این ظلم یک عواملی داشته که باید این عوامل را شناسایی کرد چه در درون کشور چه در بیرون کشور چه تبلیغاتی‌ها.
اگر کسی اعتراض دارد اعتراض به این معنا است که برود بانک را آتش بزند یا ماشینی را آتش بزند یا جایگاه بنزین را آتش بزند یا مغازه های مردم را به آتش بکشد؟
آیا در روبرو شدن با اعتراض های مردم باید آنها را کشت؟
نه مگر بانک ها را آتش میزنند بیت المال نیست نباید یک طرفه به قاضی رفت.
چرا ایران روش مقابله با معترضین را بلد نیست و چاره چیست؟
من هم میگویم بلد نیست اما چاره برای دو طرف وجود دارد. هم باید به مردم آموزش داده شود برای اعتراض کردن روش های متنوع و متعددی وجود دارد. تنها روش اعتراض بستن خیابان و آتش زدن ماشین ها و غارت کردن بیت‌المال نیست.
یکی از روش هایی که جامعه ما به آن دست پیدا کرد اعتراض مدنی بود مثلاً مردم های ما به پای صندوق های رای نرفتند این به نظر من صدای بلندتر از صدای ۹۸ بود و تاثیر بیشتری داشت چون در ۹۸ می‌توانستند بگویند مردم آمدند و آتش زدند و یک عده غارت کردند و اغتشاش کردند ولی کسی که به پای صندوق‌های رای نمی رود مسالمت آمیزترین روش را انتخاب کرده می‌شود از این روش‌ها و یا مشابه آنها استفاده کرد.
می‌شود گفت اگر امنیت بچه‌های ما در برابر کرونا در مدرسه‌ها انجام نگیرد، بگوییم که بچه‌های خود را به مدرسه نمی فرستیم. من اگر بچه ای داشته باشم و احساس خطر و نبود امنیت کنم نمی‌فرستمش به مدرسه یا حداقل میگویم یک سال ترک تحصیل کند.
روش‌های مختلفی برای مقاومت و مبارزه وجود دارد اصلاً این کارها از مدنیت به دور است که در بین این اعتراضات از سوهای مختلف مردم کشته شوند زیرا از هر طرف که کشته شوند به سود دشمنان این مملکت است.
هیچ کس نمی‌تواند بگوید سربازی که کشته می‌شود یا بسیجی که کشته می‌شود از خارج به ایران آمده است. این‌ها بچه‌های این مملکت هستند نهایتاً این است که اغفال شده‌اند یا شست‌وشوی ذهنی داده شده‌اند. اطلاعات غلط به آنها داده شده است آنها را باید از گمراهی نجات داد نیروهای امنیتی هم بچه‌های همین مملکت و از لابلای همین مردم هستند.
ما باید هر دو طرف ماجرا را نگه داریم آنها هم شهروند ایرانی هستند بچه‌های این خاک هستند
چه بسیجی چه سپاهی چه نیروهای امنیتی آمدند و یک عده‌ای اشتباه کردند باید محاکمه شوند من هم می گویم کسی که جفا و ستم کرده باید مجازات شود و پاسخگو باشد.
♦️ آیا نهاد و یا جایی هست که مردمانی که آسیب دیدند و یا مشکلی برای آنها پیش آمده است بروند و اعتراض کنند و به حقوق خودشان برسند؟
من متاسفم که در شرایطی قرار می‌گیرم که هیچ وقت نمی‌خواهم در این شرایط قرار بگیرم این که من در پاسخ به فرمایشات شما و آقای سیدی وقتی حرف می‌زنم و می گویم این نوع سخن پسندیده نیست متهم می‌شوم به اینکه من از جمهوری اسلامی دفاع می کنم یا رفتارشان را توجیه می کنم.
در یک رویارویی خیابانی بین کسانی که دارند حداقل آتش میزنند یا غارت می‌کنند یا حمله می‌کنند ایجاد امنیت جزو هدف نیروهای پلیس است و وقتی که درگیری ایجاد می شود طبیعتاً نیروی برتر نیروی پلیس است و آنها وقتی که وارد این شرایط می شوند اگر خویشتندار نباشند و آموزش‌های لازم را ندیده باشند ممکن است رفتاری بکنند که نه پسندیده است و نه قانونی و در ۹۸ رفتارهایی بود که پسندیده و قانونی نبود ولی نباید بگوییم که چون پلیس مسلح است و نیروی بیشتری دارد اگر به آن حمله شد نباید از خود دفاع بکند و یا نباید ماموریتی که به آن داده می شود را انجام دهد شاید با اصل قانون در کشور مشکل داشته باشیم.
ما باید مبنای بحث خود را عوض کنیم مبنای ما این است که یک حکومتی است این حکومت مستقر برای حفظ خودش و برای حفظ آن چیزهایی که فکر می‌کند امنیتش است باید تلاش کند اما تا آن جایی که پایش را از خط قرمزها بیرون نگذارد در غیر این صورت هم باید به چالش کشیده شود و هم پاسخگو باشد و محاکمه شود من توجیه نمی‌کنم که چرا آدم کشتند.
اصلاً حق اینکه آدم بکشند ندارند وزیری که می‌گوید هم به پایشان زدیم و هم به سرشان عقل ندارد و الا هیچ کسی در دنیا نمی گوید من قاتل هستم کسی که این جمله را گفته اشتباه کرده و کسی هم که شلیک کرده است اشتباه کرده و حداقل این است که نباید به آنها تیر جنگی داده شود باید تیر پلاستیکی باشد که در شرایط خیلی ضروری استفاده شود آن هم برای پا.
اگر کسی مردم را به رگبار ببندد قطعاً جنایتکار است و باید محاکمه شود ولیکن من عرض می‌کنم که ما نباید از جاده انصاف خارج شویم.
آقای جوادی حصار شما به چالش کشیدید و نقد کردید فکر می کنید چرا حکمیت گوش نمی دهد؟
به نظر من عقل مدیریتی ندارند.
برای اینکار ها مشاوره نمی گیرند؟
از دیدگاه خودشان مشاوره می گیرند.
شما سال ۹۸ را یادتان رفته که از یک شعار مرگ بر گرانی بعد از چند دقیقه رسیدیم به شعار مرگ بر روحانی! بی تدبیری یعنی همین اینکه شما برای اینکه با یک نیروی سیاسی مخالف هستید بیایید به خاطر یک دستمال قیطریه را به آتش بکشید.
مخالف سیاسی دشمن نیست، منتقد است.
مخالف سیاسی می‌گوید اگر نمی‌توانی برو کنار و کس دیگری را جایگزین خود کن.
من عقیده ام در این است که اسلام در ذات خودش هیچ اجبار و اکراه ای برای حجاب ندارد. چون حجاب را ضروری دین نمی داند آنچه‌که در اسلام دین تلقی می‌شود کلمه توحید و نبوت و معاد است یعنی این‌ها است که کسی را مسلمان می کند بعد از اینجا فرایضی برای اسلام تایید شده که اگر آنها را انجام ندهید خطاکار می شوید مثل کسی که نمازش را نخواند مگر کسی که نمازش را نخواند که مشکلی برایش پیش می‌آید؟! کسی که روزه نمی گیرد که مشکلی برایش پیش می آید؟! حجاب یک سنت دینی است یک امر دینی است که ما مسلمان‌ها را از غیر مسلمان‌ها متمایز می‌کرد همانطور که نوع لباس یک طبقه اجتماعی آنها را از یکدیگر متمایز می‌کرد دوره‌های متفاوت تاریخی این اتفاق افتاده است توی جمهوری اسلامی حجاب یک نماد شده است نماد تفاوت جمهوری اسلامی با ترکیه و کشور های دیگر.
کدام دولتی را پیدا می‌کنید که از اهدافش به صورت نماد استفاده نکند شما الان می توانید بگویید که در کابینه فرانسه ۵ تا محجبه بیایند و بنشینند؟
تمام کشورهای دنیا پارامتر هایی را برای خودشان دارند که آنها را از دیگران متمایز می کند
من به عنوان یک مسلمان نمی‌پسندم که یک امر دینی را باعث رویگردانی مردم از اصل دین بکنید.
من هم معتقد هستم برای موضوع حجاب باید رفراندوم برگزار شود اما من اعتقاد دارم همین الان اگر در جمهوری اسلامی رفراندوم برگزار شود بین حجاب اجباری و بی حجابی بین ۸۰ میلیون جمعیت شهری و روستایی و بعید می‌دانم که بی‌حجابی رای بیاورد.
جامعه ایران مطالبات مردم هر روز حجمشان بیشتر می شود و به قول شما عدم تدبیر حاکمیت صدای این مطالبات را نمی‌شنوند پیش بینی شما برای آینده چیست؟
نبی مکرم اسلام فرمودند که حکومت با کفر ممکن است بماند اما با ظلم امکان پایداری ندارد. حکومت جمهوری اسلامی اگر بخواهد بماند باید دایره ظلم را ببندد و به کسی ظلم نکند ولی اگر ظلم پایدار باشد نه جمهوری اسلامی و نه جمهوری اسلامی ترین هیچ کدام شان نخواهند ماند بلکه پایه بقا و دوام یک حکومت عدالت گستری است.
اگر جمهوری اسلامی توانست عدالت را به جامعه برگرداند، می‌تواند بماند ولی اگر عدالت گستری نهادینه نشود هیچ وقت هیچ تضمینی برای هیچ حکومتی وجود ندارد.
امیدوارم خاورمیانه چه با جمهوری اسلامی و چه بدون جمهوری اسلامی جولانگاه داعش و یا جولان گاه طالبان نباشد.